Η σημασία του επαρκούς και ποιοτικού ύπνου για τη σωματική, ψυχική και πνευματική υγεία του ανθρώπου είναι κάτι που έχει επιβεβαιωθεί από πληθώρα επιστημονικών ερευνών. Ο καλός ύπνος συμβάλλει:
-
στη βελτίωση της λειτουργίας της μνήμης και της μάθησης
-
στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος
-
στην καλύτερη φυσική κατάσταση
-
στη διατήρηση φυσιολογικού βάρους
-
στη βελτίωση της διάθεσης
-
στη μείωση του άγχους
-
στην αύξηση της παραγωγικότητάς μας
Η αλλαγή του καιρού επηρεάζει την ποιότητα του ύπνου
Πολλοί από τους παράγοντες που επηρεάζουν τον ύπνο μας εξαρτώνται από εμάς και από μικρές αλλαγές που μπορούμε να κάνουμε στην καθημερινότητά μας και στη ρουτίνα του ύπνου μας.
Ένας παράγοντας, όμως, που συχνά παραβλέπουμε, κι ο οποίος επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό τον ύπνο μας, είναι το εξωτερικό περιβάλλον. Οι αλλαγές στη θερμοκρασία, την υγρασία, την ατμοσφαιρική πίεση, όπως και συγκεκριμένα καιρικά φαινόμενα, μας επηρεάζουν με πολλούς τρόπους, τόσο θετικούς όσο και αρνητικούς.
Η γνώση για την επίδραση του καιρού και των εποχών στην ποιότητα του ύπνου είναι σημαντικός παράγοντας ώστε να προετοιμαζόμαστε κατάλληλα.
Οι μικρότερες μέρες επηρεάζουν τη βιοχημεία μας
Κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου και του χειμώνα, οπότε οι μέρες αρχίζουν να μικραίνουν και οι νύχτες να μεγαλώνουν, η ηλιοφάνεια μειώνεται, όπως μειώνεται και η έκθεσή μας σε αυτήν. Αποτέλεσμα αυτής της αλλαγής, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι εργάζονται από πολύ νωρίς το πρωί, πριν την ανατολή του ήλιου, έως πολύ αργά το απόγευμα, όταν έχει ήδη δύσει ο ήλιος, είναι η έλλειψη βιταμίνης D, η οποία παρατηρείται ακόμη και σε ηλιόλουστες χώρες, όπως η δική μας.
Η βιταμίνη D επηρεάζει σημαντικά τον οργανισμό μας σε πολλές λειτουργίες του, μεταξύ των οποίων και οι κύκλοι ύπνου-αφύπνισης. Η συγκεκριμένη βιταμίνη είναι απαραίτητη για την παραγωγή σεροτονίνης, η οποία είναι σημαντική για τη διάθεσή σας. Έρευνες έχουν δείξει πως τα χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης έχουν ως αποτέλεσμα συμπτώματα κόπωσης, κατάθλιψης, άγχους, και αύξησης της επιθυμίας για υδατάνθρακες, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του σωματικού μας βάρους. Επιπλέον, τα χαμηλότερα επίπεδα βιταμίνης D έχουν συσχετιστεί με μεγαλύτερη αίσθηση υπνηλίας κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Οι αλλαγές στους κύκλους φωτός – σκότους έχουν επίσης ως συνέπεια την απελευθέρωση στον οργανισμό μας μεγαλύτερων ποσοτήτων μελατονίνης, κάνοντάς μας να αισθανόμαστε κούραση και νύστα νωρίτερα από το συνηθισμένο.
Ο δροσερός αέρας μάς βοηθάει να κοιμόμαστε καλύτερα
Έρευνες έχουν δείξει ότι τις εποχές όπου ο ατμοσφαιρικός αέρας είναι λίγο πιο ψυχρός, κοιμόμαστε καλύτερα και πιο ξεκούραστα. Η θερμοκρασία άλλωστε, παίζει σημαντικό ρόλο στην έναρξη του ύπνου και στους κιρκαδικούς ρυθμούς. Καθώς ο οργανισμός μας νυστάζει και προετοιμάζεται να κοιμηθεί, μειώνει ελαφρώς την εσωτερική του θερμοκρασία και τη διατηρεί μειωμένη μέχρι και λίγες ώρες πριν την αφύπνιση.
Η ιδανική θερμοκρασία του δωματίου είναι μεταξύ 15,5 και 21 °C, ανάλογα και με τις προτιμήσεις του καθενός, αλλά και ανάλογα με τα ρούχα και τα κλινοσκεπάσματα που χρησιμοποιεί.
Ο ζεστός αέρας με υγρασία δυσκολεύει τον ύπνο μας
Ενώ ο δροσερός αέρας του φθινοπώρου και της άνοιξης κάνουν τον ύπνο μας πιο άνετο, ο ζεστός και υγρός αέρας του καλοκαιριού έχει την ακριβώς αντίθετη επίδραση. Η αίσθηση ζέστης και υγρασίας στο δέρμα μας μάς κάνει να αισθανόμαστε άβολα και μάς δυσκολεύει, τόσο στην έναρξη του ύπνου, όσο και στην επίτευξη ενός χαλαρωτικού και βαθέως ύπνου.
Η αδυναμία μας να πέσουμε σε βαθύ ύπνο έχει επιπλέον ως αποτέλεσμα ο οργανισμός μας να μην απελευθερώνει ορισμένες ορμόνες, που συνήθως απελευθερώνονται σε αυτό το στάδιο του ύπνου, και οι οποίες είναι ευεργετικές για τη διάθεσή μας.
Οι αλλαγές του καιρού μπορούν να γίνουν επώδυνες
Οι αλλαγές στη θερμοκρασία, στα επίπεδα υγρασίας και στις βαρομετρικές πιέσεις μπορούν να έχουν επίδραση στα επίπεδα πόνου σε άτομα που πάσχουν από αρθριτικά και νευρολογικά προβλήματα.
Για παράδειγμα, έρευνες έχουν δείξει ότι ο ψυχρότερος καιρός και η υψηλή βαρομετρική πίεση συμβάλλουν στην αύξηση των επιπέδων πόνου στα άτομα με προβλήματα στα οστά και τις αρθρώσεις. Αντίθετα, οι υψηλές θερμοκρασίες και η χαμηλή βαρομετρική πίεση συνδέονται με αύξηση των ημικρανιών σε ευαίσθητα άτομα. Αμφότερες οι καταστάσεις έχουν αρνητική επίδραση στην ποσότητα αλλά και στην ποιότητα του ύπνου μας.
Συγκεκριμένες εποχές συνοδεύονται από συγκεκριμένες εποχικές ασθένειες ή αλλεργίες
Κάποιες εποχές είναι συνδεδεμένες με την έξαρση ορισμένων αλλεργιών και εποχικών ασθενειών. Οι υψηλότερες θερμοκρασίες και τα μεγάλα ποσοστά υγρασίας συνοδεύονται από γύρη και ακάρεα σκόνης, τα οποία επηρεάζουν πολλούς ανθρώπους με αντίστοιχες αλλεργίες. Τα συμπτώματα των αλλεργιών είναι βουλωμένη μύτη, φαγούρα στο δέρμα και τα μάτια, και ερεθισμένα ιγμόρεια. Τα συγκεκριμένα συμπτώματα, αφενός δυσκολεύουν την επίτευξη ενός ξεκούραστου ύπνου, αφετέρου αντιμετωπίζονται με τη χορήγηση αντιισταμινικών φαρμάκων, τα οποία με τη σειρά τους ενδέχεται να επηρεάσουν τον ύπνο μας.
Αντίστοιχα, τους ψυχρότερους χειμερινούς μήνες παρατηρείται έξαρση των ιώσεων και των κρυολογημάτων, οι παρενέργειες των οποίων δυσκολεύουν επίσης τον ύπνο και την ξεκούρασή μας. Επίσης, τα φάρμακα που χορηγούνται για την αντιμετώπιση των συγκεκριμένων συμπτωμάτων, όπως τα σιρόπια για το βήχα που περιέχουν αλκοόλ, ενδέχεται να επηρεάσουν αρνητικά τον ύπνο σας.